تعریق بیش از حد زیر بغل یا هایپرهیدروز میتواند یک مشکل غیر قابل کنترل، آزار دهنده و خجالت آور باشد. جاری شدن عرق در کنار بدن و ترس از دیده شدن لکههای خیس روی لباس میتوانند بسیار آزار دهنده باشند.
خبر خوب این که روشهای درمانی بی خطری برای تعریق بیش از حد وجود دارند. این روشها مؤثر بوده و میتوانید از بین چندین گزینهی درمانی مناسبترین آنها را انتخاب کنید.
هایپرهیدروز چیست؟
هایپرهیدروز عارضهای است که در طی آن فرد دچار تعریق بیش از حد میشود. تعریق برای بدن ضروری بوده و دمای آن را کاهش میدهد ولی افرادی که به هایپرهیدروز مبتلا هستند بیش از مقدار مورد نیاز عرق میکنند.
اکثر افرادی که به این عارضه مبتلا هستند در یک یا دو ناحیهی بدن دچار تعریق بیش از حد میشوند. این عارضه در اکثر موارد در کف دست، کف پا، زیر بغل و سر دیده میشود. در حالی که نقاط دیگر بدن خشک هستند، یک یا دو ناحیه کاملاً خیس خواهند بود.
علائم و نشانههای تعریق بیش از حد چیست؟
در صورت ابتلا به این عارضه ممکن است شاهد موارد زیر باشید:
- تعریق واضح: حتی زمانی که در حال فعالیت نیستید ممکن است قطرههای عرق را بر روی لباسهای خود مشاهده کرده و یا ببینید که لباسهای شما کاملاً خیس شدهاند. آیا زمانی که نشستهاید هم عرق میکنید؟
- عرق کردن در فعالیتهای روزمرهی شما اختلال ایجاد میکند: آیا عرق کردن باعث مشکل در گرفتن خودکار، راه رفتن یا گرفتن دستگیرهی در شده است؟ آیا زمانی که عرق میکنید دانههای عرق بر روی دفتر یا کامپیوتر شما میریزند؟
- نرم و سفید شدن پوست و افتادن پوست در برخی از نواحی: آیا پوست شما برای مدت زمانهای طولانی خیس میماند؟
- عفونتهای پوستی: آیا در مناطقی از بدن که تعریق شدید دارند دچار عفونتهای مکرر میشوید؟ عفونتهای قارچی کف پا و عفونتهای خارش دار پوستی از جمله شایعترین این عوارض هستند.
دو نوع هایپرهیدروز
هر دو نوع این عارضه باعث تعریق بیش از حد شده ولی تفاوتهایی با یکدیگر خواهند داشت.
هایپرهیدروز کانونی اولیه
این نوع از هایپرهیدروز معمولاً زمانی بروز پیدا میکند که فرد کودک یا نوجوان است. اکثر افرادی که به این نوع از عارضه مبتلا هستند از نظرات دیگر سالم خواهند بود. در واژه شناسی پزشکی کلمهی اولیه به این معنی است که این مشکل در اثر عارضههای دیگر ایجاد نشده است.
در صورت ابتلا به این نوع از عارضه احتمالاً علائم زیر را خواهید داشت:
- در یک یا چند نقطه از بدن دچار تعریق بیش از حد هستید: کلمهی کانونی به این معنی است که این عارضه یک یا چند ناحیه از بدن را درگیر میکند. شایعترین مناطقی که درگیر این مشکل میشوند عبارتاند از زیر بغل، کف دست و پا و پیشانی.
- در هر دو طرف بدن دچار تعریق بیش از حد هستید: در صورتی که این عارضه در زیر بغل اتفاق بیفتد فرد معمولاً شاهد تعریق در دو طرف بدن خود خواهد بود. این امر برای کف دست و پا نیز صادق خواهد بود.
- پس از بیدار شدن دچار تعریق بیش از حد خواهید شد: عرق کردن شما ممکن است بلافاصله پس از بیدار شدن شروع شود ولی خیس شدن ملحفه و لباسها به هنگام خواب در صورتی که اتاق خواب گرم نباشد معمولاً اتفاق نمیافتد.
- حداقل یک بار در هفته دچار تعریق بیش از حد خواهید شد: برای بسیاری از افراد این مشکل بسیار شدیدتر خواهد بود.
هایپرهیدروز ثانویه
در واژه شناسی پزشکی کلمهی ثانویه به این معنی است که تعریق بیش از حد دارای یک علت اولیه است. ازجمله علل بروز این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برخی از بیماریها
- عوارض جانبی استفاده از برخی داروها یا مکملهای غذایی
ازجمله بیماریهایی که میتوانند منجر به تعریق بیش از حد شوند میتوان موارد زیر را نام برد:
- دیابت
- یخ زدگی اندامها
- نقرس
- آسیبهای فیزیکی مثل آسیبهای ناشی از تصادفات رانندگی
- یائسگی
- چاقی
- بیش فعالی تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)
- تومور
در صورتی که فرد به این نوع از عارضه مبتلا باشد ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- تعریق بیش از حد در کل بدن: در برخی از موارد نیز تعریق در نواحی محدودی از بدن دیده میشود.
- تعریق بیش از حد به هنگام خواب: در صورتی که به هنگام خوابیدن نیز دچار تعریق بیش از حد هستید مهم است که به منظور پیگیری بیشتر و تشخیص علت عارضه به متخصص پوست مراجعه کنید.
این نوع از هایپرهیدروز معمولاً در بزرگسالی بروز پیدا میکند. همچنین ممکن است این عارضه پس از تصادف رانندگی یا یخ زدگی اندامها ایجاد شود. داروهای مختلفی نیز میتوانند منجر به این عارضه شوند.
چه افرادی دچار تعریق بیش از حد میشوند؟
تخمین تعداد افرادی که به تعریق بیش از حد مبتلا هستند کار آسانی نخواهد بود. بسیاری از این افراد هیچ وقت به پزشک مراجعه نمیکنند. برخی از آنها از مراجعه به پزشک خجالت میکشند و برخی دیگر نیز از قابل درمان بودن این عارضه اطلاع ندارند. متخصصین پوست تخمین میزنند که حدود 3 درصد از جمعیت ایالات متحده به تعریق بیش از حد مبتلا هستند.
می دانیم که احتمال بروز هایپرهیدروز در برخی از افراد بیشتر است. محققین دریافتهاند که اکثر افراد مبتلا به این عارضه یکی از موارد زیر را دارند:
- یکی از اعضای خانواده که دچار تعریق بیش از حد است
- یک بیماری که منجر به تعریق بیش از حد میشود
- مصرف یک دارو یا مکمل غذایی که منجر به تعریق بیش از حد میشود
زمانی که تعریق بیش از حد در یک یا دو ناحیه از بدن اتفاق می افتد احتمال این که یکی از اعضای خانواده نیز به این عارضه مبتلا باشد وجود خواهد داشت.
بسیاری از بیماریها میتوانند منجر به تعریق بیش از حد شوند که برای مثال میتوان به دیابت و نقرس اشاره کرد. وجود تومور یا آسیبهای فیزیکی نیز میتوانند منجر به این عارضه شوند. زنانی که در طی دورهی یائسگی دچار گر گرفتگی میشوند نیز بیش از حد عرق کرده که علت آن مشخص است. البته برخی از خانمها پس از پایان دورهی یائسگی دچار تعریق بیش از حد میشوند که علت آن به طور کامل مشخص نیست.
افراد با هر نژاد و قومیتی میتوانند دچار هایپرهیدروز شوند. این عارضه ممکن است در هر سنی شروع شده که برای بسیاری از افراد شروع این عارضه در کودکی و نوجوانی خواهد بود. متخصصین پوست باور دارند که بسیاری از موارد مبتلا به این عارضه تشخیص داده نشدهاند. افراد مبتلا به هایپرهیدروز ممکن است در مناطق سردسیر یا گرمسیر زندگی کنند.
علت تعریق زیاد زیر بغل چیست؟
اعصاب مختلفی باعث ترشح عرق میشوند و ممکن است بیش فعالی این اعصاب منجر به تعریق بیش از حد شده باشد.
واضح است که این عارضه قابلیت انتقال به افراد دیگر را ندارد. متخصصین پوست همچنان در حال تحقیق و مطالعه بر روی این عارضه هستند و روز به روز روشهای درمانی بهتری را برای آن ارائه میدهند. در صورتی که تعریق بیش از حد زندگی شما را دچار مشکل کرده است میتوانید به متخصص پوست مراجعه کنید. روشهای درمانی موثری برای مقابله با این عارضه وجود دارند.
متخصص پوست چگونه هایپرهیدروز را تشخیص میدهد؟
به منظور تشخیص این عارضه، متخصص پوست معاینهی فیزیکی انجام خواهد داد. در این روند مناطقی از بدن که دچار تعریق بیش از حد هستند به طور کامل و دقیق معاینه شده و سؤالات خاصی از شما پرسیده خواهند شد. این کار میتواند به تشخیص علت عارضه توسط پزشک کمک کند.
در برخی از موارد انجام آزمایشات تشخیصی ضروری خواهد بود. برخی از افراد نیازمند آزمایشی به نام آزمایش تعریق هستند که در طی آن پوست آنها با پودر مخصوصی پوشانده میشود که در تماس با عرق، رنگ آن به بنفش تغییر خواهد کرد. به منظور پیدا کردن بیماریهایی که میتوانند دلیل بروز این عارضه باشند ممکن است انجام آزمایشات دیگر نیز ضروری باشد.
بوتاکس برای درمان تعریق زیاد زیر بغل
خوشبختانه تعریق زیاد زیر بغل قابل درمان است. تزریق بوتاکس یک روش مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بوده که میتواند تعریق اولیهی زیر بغل را کاهش دهد. این روش معمولاً زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که داروهای موضعی و خوراکی کارایی لازم برای کاهش علائم را نداشته باشند.
پزشک شما میتواند نوع ضعیفی از این دارو را به زیر بغل شما تزریق کند. به منظور کاهش تعریق لازم است تا مقادیر بسیار کمی از این بوتاکس را به مناطق مختلف زیر بغل تزریق شوند. این روش در صورت انجام صحیح درد و ناراحتی ایجاد نخواهد کرد.
بوتاکس چگونه تعریق بیش از حد را درمان خواهد کرد؟
با افزایش دمای بدن، سیستم عصبی غدد عرق را تحریک میکند تا با ترشح عرق دمای بدن را کاهش دهند. در افراد مبتلا به هایپرهیدروز این اعصاب بیش فعال بوده و تزریق بوتاکس میتواند به طور موقت فعالیت این اعصاب را متوقف کرده یا کاهش دهد. این کار از تعریق بیش از حد در زیر بغل جلوگیری خواهد کرد.
آیا توقف تعریق برای بدن بی خطر است؟
غدد عرق برای کمک به کاهش دمای بدن کارایی دارند. در بدن انسان بیش از 2 میلیون غدهی عرق وجود داشته که کمتر از 2 درصد آنها در زیر بغل قرار گرفتهاند. با توقف فعالیت غدد عرق در زیر بغل، بدن همچنان توانایی خنک کردن خود با استفاده از غدههای دیگر را خواهد داشت.
چند واحد بوتاکس برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل لازم خواهد بود؟
برای گرفتن نتیجهی مطلوب معمولاً 50 واحد بوتاکس به هر زیر بغل تزریق میشوند. البته تأثیر این ماده در هر فرد متفاوت خواهد بود. با استفاده از این دوز نتایج درمان معمولاً بیش از 6 ماه باقی خواهند ماند. استفادهی کمتر از 50 واحد بوتاکس معمولاً فقط چند ماه علائم را از بین خواهد برد.
عوارض جانبی تزریق بوتاکس چیست؟
- درد و کبودی در محل تزریقات
- علائم شبیه به آنفولانزا
عوارض جانبی شدید تزریق بوتاکس بسیار نادر بوده و شامل ضعف عضلانی در کل بدن، مشکلات بینایی، مشکلات تنفسی و از دست دادن کنترل مثانه خواهند بود. معمولاً این عوارض جانبی در اثر تزریق دوزهای بسیار بالای بوتاکس رخ میدهند. در نتیجه مهم است که در صورت داشتن سابقهی تزریق بوتاکس پزشک خود را مطلع کنید.
چگونه برای انجام این عمل آماده شوم؟
تزریق بوتاکس یک روش ساده و بسیار سریع بوده که در مطب پزشک انجام میشود. پزشک معمولاً از شما میخواهد تا به مدت 2 تا 3 هفته قبل از انجام تزریقات از تراشیدن موهای زیر بغل خود اجتناب کنید. همچنین در صورت مصرف داروهای ضد انعقاد از شما خواسته میشود تا به منظور کاهش کبودی، مصرف این داروها را چند روز قبل از تزریقات متوقف کنید. در صورت مصرف هرگونه دارو، پزشک خود را مطلع کرده و هیچ دارویی را بدون دستور پزشک مصرف نکنید.
هزینهی این عمل در کلینیک زیبایی زعفرانیه چقدر خواهد بود؟
هزینهی تزریق بوتاکس بسته به شرایط بیمار و محل انجام درمان ممکن است تا حد زیادی متفاوت باشد. در صورتی که قصد انجام این تزریقات در مناطق مختلفی از بدن را داشته باشید ممکن است هزینهی عمل زیاد شود.
پس از درمان چه انتظاراتی باید داشت؟
شما میتوانید بلافاصله پس از انجام تزریقات به فعالیتهای روزمرهی خود ادامه دهید. کاهش و توقف تعریق ممکن است بین 2 تا 7 روز زمان ببرد. خشک شدن کامل ناحیهی مورد درمان نیز تا 2 هفته زمان خواهد برد.
تأثیر بوتاکس موقتی بوده که به معنی نیاز برای تزریقات مجدد در آینده خواهد بود. در مورد تعریق زیر بغل بوتاکس میتواند بین 4 تا 14 ماه ماندگاری داشته باشد. این ماندگاری در کف دست و پاها کمتر بوده و ممکن است لازم باشد تا پس از گذشت 6 ماه دوباره تزریقات را تکرار کنید.
حدود 2 هفته پس از انجام تزریقات و زمانی که نتیجهی نهایی درمان حاصل شد باید برای معاینهی مجدد به پزشک خود مراجعه کنید. در این مرحله پزشک میتواند نقاطی که تعریق در آنها متوقف نشده است را دوباره تحت درمان قرار دهد.
چه روشهای درمانی دیگری برای تعریق بیش از حد زیر بغل وجود دارند؟
روش درمانی مورد استفاده برای این عارضه به علت بروز و محل آن بستگی خواهد داشت. متخصص پوست وضعیت سلامت عمومی و بسیاری از عوامل دیگر را نیز برای انتخاب روش درمانی مناسب در نظر خواهد گرفت. ازجمله روشهای درمانی که متخصص پوست برای کنترل هایپرهیدروز استفاده میکند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رول ضد تعریق
این میتواند اولین روش درمانی توصیه شده توسط متخصص پوست باشد. این روش هزینهی کمی داشته و در صورت استفادهی صحیح میتواند تعریق را متوقف کند. متخصص پوست میتواند رولهای معمولی یا رولهای تجویزی را به شما توصیه کند. برخی از افراد به رولهای قویتری برای کاهش تعریق نیاز دارند که متخصص پوست آن را تجویز خواهد کرد:
- کاربرد: استفاده در زیر بغل، کف دست و پا و پیشانی
- طرز عمل: رول ضد تعریق بر سطح پوست اعمال شده و با عرق کردن به داخل غدد عرق کشیده میشود. این کار باعث مسدود شدن غدهی عرق شده و زمانی که بدن احساس کند غدد عرق مسدود شدهاند تولید عرق را کاهش خواهد داد.
- عوارض جانبی: برخی از افراد در محل استفاده از رول ضد تعریق دچار موارد زیر میشوند:
- احساس سوزش
- ناراحتیهای پوستی
در صورت بروز این عوارض حتماً به پزشک خود مراجعه کنید. تغییر نحوهی استفاده از رول ضد تعریق میتواند بروز این عوارض را کاهش دهد.
دستمالهای ضد تعریق تجویزی
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از این روش درمانی را برای افراد بالای 9 سال مجاز دانسته است.
- طرز عمل: این دستمالها حاوی یک مادهی فعال به نام گلیپیرونیوم توسیلات هستند که میتواند تعریق زیر بغل را کاهش دهد.
- کاربرد: اکثر افراد میتوانند با استفاده از یک دستمال در روز، تعریق را در هر دو زیر بغل خود کاهش دهند.
- عوارض جانبی: ازجمله عوارض جانبی احتمالی این روش میتوان به خشکی دهان، قرمزی پوست ناحیهی مورد درمان و سوزش پوست در محلی که دستمال با آن تماس داشته است اشاره کرد.
داروهای تجویزی
داروهای خاصی برای برخی از بیماران تجویز خواهند شد که میتوانند به طور موقتی تعریق را کاهش دهند. این داروها بر روی کل بدن تأثیر خواهند گذاشت.
- طرز عمل: این داروها فعالیت غدد عرق را متوقف میکنند. ورزشکاران، افرادی که در محیطهای گرم کار میکنند و افرادی که در مناطق گرمسیر زندگی میکنند باید در مصرف این داروها بسیار احتیاط کنند چراکه در زمان مصرف آنها بدن توانایی خنک کردن خود را نخواهد داشت.
- کاربرد: این داروها میتوانند به طور مؤثر تعریق در کل بدن را کاهش دهند. این داروها همچنین برای خانمهایی که پس از پایان دورهی یائسگی دچار تعریق بیش از حد در ناحیهی سر میشوند مفید خواهند بود.
- عوارض جانبی: خطرات و عوارض جانبی این داروها در دوزهای بالاتر افزایش خواهند یافت. قبل از مصرف این داروها باید در مورد مزایا و خطرات آن با متخصص پوست مشورت کنید. داروهایی که فعالیت غدد عرق را متوقف میکنند ممکن است باعث عوارض جانبی زیر شوند:
- خشکی دهان
- خشکی چشم
- تاری دید
- ضربان قلب نامنظم
عمل جراحی
در صورتی که روشهای دیگر تأثیر لازم را نداشته باشند میتوان انجام عمل جراحی را در نظر گرفت. نتایج عمل جراحی دائمی بوده و این کار خطراتی را نیز به همراه خواهد داشت. جراحیهای زیر میتوانند برای درمان تعریق بیش از حد مورد استفاده قرار بگیرند:
- برداشتن غدد عرق با عمل جراحی
- سمپاتکتومی
طرز عمل
متخصص پوست میتواند با انجام عمل جراحی، غدد عرق را از زیر بغل شما خارج کند. این عمل جراحی در مطب پزشک قابل انجام خواهد بود. در این عمل ناحیهی مورد درمان بی حس شده و بیمار در طی انجام جراحی بیدار خواهد بود.
متخصص پوست ممکن است از یک یا چند تکنیک جراحی برای برداشتن غدد عرق زیر بغل استفاده کند که در زیر به این تکنیکها اشاره خواهیم کرد:
- اکسیزیون (بریدن غدد عرق)
- لیپوساکشن (برداشتن غدد عرق با کمک ساکشن)
- کورتاژ (تراشیدن غدد عرق)
- جراحی لیزری (سوزاندن غدد عرق)
سمپاتکتومی یک عمل جراحی دیگر بوده که برای درمان هایپرهیدروز مورد استفاده قرار میگیرد. این عمل جراحی سنگین بوده و در اتاق عمل انجام خواهد شد. در طی سمپاتکتومی جراح سعی میکند تا سیگنالهای عصبی ارسال شده به طرف غدد عرق را متوقف کند. بدین منظور جراح اعصاب مختلفی را بریده و از بین میبرد. به منظور پیدا کردن این اعصاب، یک دوربین جراحی کوچک در محلی پایینتر از زیر بغل وارد سینهی بیمار شده و لازم است تا ریهی بیمار به طور موقت خالی شود تا جراح بتواند این اعصاب را از بین ببرد.
کاربرد
- برداشتن غدد عرق با عمل جراحی به منظور درمان تعریق بیش از حد زیر بغل انجام میشود.
- سمپاتکتومی بیشتر برای درمان تعریق بیش از حد در کف دستها مورد استفاده قرار میگیرد.
عوارض جانبی
همهی اعمال جراحی خطراتی را به همراه خواهند داشت. زمانی که غدد عرق از زیر بغل خارج میشوند خطر بروز عفونت وجود خواهد داشت. همچنین ممکن است بیمار شاهد درد و کبودی در این ناحیه باشد. این عوارض با گذشت زمان از بین خواهند رفت. البته ممکن است برخی از عوارض جانبی نیز به طور دائم ایجاد شوند. از دست دادن حواس زیر بغل و باقی ماندن جای زخم در این دسته قرار میگیرند.
پیشرفتهای صورت گرفته در جراحی آندوسکوپی برخی از خطرات عمل جراحی سمپاتکتومی را کاهش دادهاند. با این حال همچنان ممکن است عوارض جدی در اثر این عمل ایجاد شوند. برخی از افراد پس از انجام این عمل دچار تعریق جبرانی میشوند. در برخی از افراد این عارضه منجر به تعریق بیشتر از قبل خواهد شد. ازجمله دیگر عوارض احتمالی سمپاتکتومی میتوان به آسیب دیدن اعصاب متصل کنندهی مغز و چشم، کاهش شدید فشار خون، ضربان قلب نامنظم و ناتوانی برای تحمل گرما اشاره کرد.
چگونه میتوان تعریق بیش از حد را مدیریت کرد؟
بسیاری از افرادی که به این عارضه مبتلا هستند از قابل درمان بودن آن اطلاع ندارند. نکات زیر میتوانند به شما در مدیریت این عارضه کمک کنند.
برای انجام تشخیص به یک متخصص پوست مجرب مراجعه کنید
متخصص پوست یکی از افرادی است که در زمینهی تشخیص و درمان هایپرهیدروز آموزش دیده است. او میتواند نوع عارضهی شما را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را به شما پیشنهاد دهد.
برای مراجعه به متخصص پوست آماده باشید
در صورتی که بتوانید سؤالات زیر را پاسخ دهید مراجعهی شما به متخصص پوست مفید خواهد بود:
- آیا از وابستگان خونی شما کسی به این عارضه مبتلاست؟
- آیا در طول خواب بیش از حد عرق میکنید؟
- چه زمانی اولین بار شاهد تعریق بیش از حد بودید؟
- آیا به خاطر تعریق بیش از حد انجام برخی از فعالیتها را کنار گذاشتهاید؟
- چگونه با تعریق بیش از حد خود مقابله میکنید؟
- آیا محرکی برای تعریق بیش از حد خود میشناسید؟
نکاتی در مورد رولهای ضد تعریق
با رعایت نکات زیر میتوانید بهترین نتیجه را از مصرف رولهای ضد تعریق بگیرید:
- مطمئن شوید که از رول ضد تعریق استفاده میکنید. رولهای زیر بغل در دو نوع ضد تعریق و خوشبو کننده وجود دارند که نوع خوشبو کننده بوی بد زیر بغل را از بین برده ولی عرق کردن شما را متوقف نخواهد کرد.
- قبل از خوابیدن رول ضد تعریق را بر روی پوست خشک خود استفاده کنید.
متخصص پوست میتواند نکات دیگری در مورد استفاده از رول ضد تعریق به شما ارائه دهد. همچنین ممکن است انواع قویتری از رولهای ضد تعریق را برای شما تجویز کند. شما میتوانید در ابتدای درمان به مدت 3 تا 5 روز قبل از خوابیدن از این رولها استفاده کرده و سپس استفاده از آن را به یک یا دو بار در هفته کاهش دهید.
سوابق تعریق خود را ثبت کنید
در بسیاری از افرادی که دچار تعریق بیش از حد میشوند، موقعیتها و محرکهای خاصی باعث افزایش تعریق خواهند شد. دانستن این محرکها میتواند به شما برای کنترل بهتر این عارضه کمک کند. همچنین با دانستن این محرکها میتوانید از برخی از آنها دوری کنید.
ازجمله محرکهای شایع میتوان به گرما، احساس اضطراب و مصرف برخی غذاها اشاره کرد. ازجمله غذاها و نوشیدنیهای محرک میتوان موارد زیر را نام برد:
- مونوسدیم گلوتامات (MSG)
- کافئین (شکلات، قهوه، چای)
- سس تند
- ادویههایی مثل کاری و زیره